نحوه اعتراض به شارژ ساختمان
اعتراض به مبلغ شارژ ساختمان؛ چالشی رایج اما کمتر بررسیشده
اعتراض به مبلغ شارژ ساختمان؛ چالشی رایج اما کمتر بررسیشده
بسیاری از ساکنان آپارتمانها و مجتمعهای مسکونی، نسبت به مبلغ شارژ ماهانهای که باید پرداخت کنند، اعتراض دارند و معتقدند این هزینه با میزان خدمات دریافتی تناسب ندارد. در حالی که روشهای مختلفی برای پیگیری و الزام پرداخت شارژ از سوی مدیر ساختمان وجود دارد، موضوع اعتراض به مبلغ اعلامشده برای شارژ هنوز در کشور ما بهطور دقیق و نظاممند بررسی نشده است.
این اعتراضها معمولاً با چالشهای مختلفی روبرو هستند؛ از نبود شفافیت در محاسبه هزینهها گرفته تا اختلافنظر بین ساکنان و مدیر ساختمان درباره خدمات ارائهشده. به همین دلیل، شفافسازی، مستندسازی هزینهها و استفاده از ابزارهای دقیق مدیریت مالی در ساختمانها، میتواند نقش مهمی در کاهش این تنشها ایفا کند.
امروز در وبسایت آپارتمان ماها قصد داریم نگاهی دقیقتر به این موضوع بیندازیم و راهکارهایی برای اعتراض مؤثر و منطقی به مبلغ شارژ و همچنین اصلاح فرآیند محاسبه و اعلام آن ارائه کنیم.
شارژ ساختمان چیست و شامل چه مواردی میشود؟
در زندگی آپارتمانی، بسیاری از امکانات بهصورت اشتراکی بین اهالی مجتمع (مالکین و ساکنین) مورد استفاده قرار میگیرد. برای حفظ، نگهداری و استفاده بهینه از این امکانات، نیاز به تأمین منابع مالی است. شارژ ساختمان یا همان هزینههای مشترک، مبلغی است که اهالی یک ساختمان برای تأمین هزینههای مرتبط با فضاها و خدمات عمومی پرداخت میکنند.
این مبلغ معمولاً بهصورت ماهانه توسط مدیر ساختمان تعیین، اعلام و جمعآوری میشود و در مواردی بسته به نوع خدمات و نیازهای ساختمان، ممکن است بهصورت دورهای یا موردی نیز پرداخت شود. کلیه فرمولهای مورد نیاز در سامانه آپارتمان ماها طراحی و در دسترس مدیر مجتمع قرار دارد.
انواع هزینههایی که از محل شارژ پرداخت میشود
1. هزینههای جاری و ماهانه
حقوق و مزایای سرایدار، نگهبان یا نظافتچی
قبضهای برق، آب و گاز مشاعات
مواد مصرفی مانند شویندهها، لامپ، قطعات مصرفی آسانسور
خدمات فضای سبز، نگهداری باغچه یا حیاط مشترک
2. هزینههای نگهداری و تعمیرات
سرویس و تعمیر آسانسور
سرویس و تعمیر سیستمهای گرمایشی، سرمایشی، پمپ آب و…
تعمیر درب پارکینگ، آیفون، درهای ورودی ساختمان
نقاشی دیوارهای مشاع، تعویض کفپوش یا سنگ فرش
3. هزینههای خاص و موردی
بیمه ساختمان (آتشسوزی، مسئولیت، سرقت و…)
هزینههای حقوقی (مشاوره، دعاوی حقوقی مرتبط با ساختمان)
هزینههای مربوط به مجامع عمومی یا جلسات ساختمان
خرید تجهیزات جدید مانند دوربین مداربسته، سیستمهای هوشمند، تابلو اعلانات دیجیتال و…
نحوه تعیین و تقسیم شارژ
شیوه تعیین و تقسیم شارژ معمولاً در آییننامه ساختمان یا تصمیمات مجمع عمومی ساکنان مشخص میشود. رایجترین روشها عبارتند از:
بر اساس متراژ: هر واحد به نسبت مساحت، سهم بیشتری از شارژ پرداخت میکند.
بر اساس تعداد نفرات: در برخی موارد که خدمات مصرفی (مثل آب) به تعداد افراد وابسته است، این روش بهکار گرفته میشود.
بهصورت مساوی: در برخی ساختمانها همه واحدها فارغ از متراژ، مبلغ یکسانی پرداخت میکنند.
ترکیبی: بخشی از شارژ براساس متراژ، و بخشی بهصورت مساوی میان همه تقسیم میشود.
تنوع فرمول های متفاوت با روشهای متفاوت در سامانه آپارتمان ماها تعیین و تقسیم شارژ را تسهیل نموده است.
شفافیت در شارژ، کلید آرامش مجتمع
یکی از اصلیترین دلایل بروز اختلاف بین مدیر ساختمان و اهالی ساختمان علی الخصوص ساکنین، عدم شفافیت در اعلام، محاسبه و هزینهکرد شارژ ساختمان است. ثبت دقیق هزینهها، ارائه گزارش مالی شفاف، استفاده از نرمافزارهای مدیریت ساختمان (مانند سامانه آپارتمان ماها) و برگزاری جلسات منظم، میتواند این مشکل را به حداقل برساند.
قوانین پرداخت شارژ ساختمان
هر ساختمان به منظور دریافت شارژ ساختمان مجموعه قوانینی را در هیئت مدیره خود تدوین می کند که پیروی از آن می تواند استدلال محکمی برای دریافت شارژ به حساب بیاید. این مجموعه قوانین که نحوه محاسبه شارژ ، نحوه دریافت و هزینه های مازاد را معرفی می کند به قوانین پرداخت شارژ ساختمان مشهور می باشد. هر مجتمع و ساختمانی باید مجموعه قوانین دریافت و پرداخت شارژ را در هیئت مدیره تصویب نموده و از آن در هر شرایطی استفاده کند.
شارژ ساختمان باید صرف چه مواردی شود؟
اصلی ترین مواردی که شارژ ساختمان بر روی آن هزینه می شود بحث نگهداری از موتورخانه ، آسانسور و هزینه تمیز کردن مشاعات می باشد ولی در برخی از ساختمان ها هزینه های مازادی مانند نگهداری و تمیز کردن استخر نیز وجود دارد. نکته ای که در مورد هزینه شارژ وجود دارد این است که شارژ به منظور تسهیل زندگی در خانه ها می باشد و هر گونه هزینه ای که شما پرداخت می کنید در همین راستا نیز هزینه می شود.
مرجع تعیین شارژ ساختمان
اصلیترین مرجعی که حق تعیین میزان شارژ ساختمان را داراست، هیئتمدیره ساختمان یا در صورت نبود آن، مدیر ساختمان میباشد. پس از انتخاب مدیر یا اعضای هیئتمدیره در اولین جلسه رسمی، یکی از اولین وظایف آنان تعیین ملاک و مبنای محاسبه شارژ ماهیانه است. این معیار میتواند بر اساس متراژ، تعداد نفرات، نوع کاربری (مسکونی، تجاری، اداری) یا ترکیبی از این موارد باشد.
پس از مشخص شدن روش محاسبه و مبلغ اولیه شارژ، این مبلغ به اطلاع تمام ساکنین میرسد. با گذشت زمان و در صورت بروز تغییراتی همچون افزایش هزینهها، بالا رفتن تورم یا انجام پروژههای عمرانی و تعمیراتی در ساختمان، هیئتمدیره میتواند در جلسات آتی اقدام به اصلاح و افزایش مبلغ شارژ نماید. البته هرگونه افزایش باید با دلایل منطقی و شفاف همراه بوده و به تأیید اکثریت مالکین برسد.
دلایل افزایش شارژ ساختمان
افزایش مبلغ شارژ ساختمان میتواند تحت تأثیر عوامل مختلفی صورت گیرد که مهمترین آنها عبارتند از:
1. افزایش نرخ تورم: بالا رفتن قیمت مواد مصرفی، خدمات و دستمزدها باعث میشود هزینههای جاری ساختمان افزایش یابد.
2. فرسودگی تجهیزات عمومی: نگهداری و تعمیرات آسانسور، پمپ آب، سیستمهای گرمایشی و سرمایشی با گذر زمان گرانتر میشود.
3. تغییر سطح خدمات: در صورتی که خدمات جدیدی مثل نصب دوربین مداربسته، استخدام نگهبان شبانه، یا بازسازی مشاعات به ساختمان اضافه شود، نیاز به منابع مالی بیشتری خواهد بود.
4. تصویب پروژههای بهسازی یا نوسازی: مانند رنگآمیزی مشاعات، تغییر کفپوشها یا نوسازی تأسیسات برق و آب مشترک.
تمام این موارد باید در جلسه هیئتمدیره مطرح شده، مستند شده و سپس به اطلاع اهالی علی الخصوص مالکین برسد. شفافیت در دلایل افزایش شارژ، نقش بسیار مهمی در همراهی و رضایت ساکنین دارد.
آیا برای نوزاد هم باید حق شارژ پرداخت شود؟
یکی از سوالات رایج بین ساکنین، مربوط به محاسبه شارژ برای نوزادان است. از آنجا که نوزادان نیز بهصورت غیرمستقیم در مصرف منابعی مانند آب، برق، نظافت و سایر خدمات عمومی نقش دارند، در برخی ساختمانها نوزاد به عنوان یک فرد کامل در محاسبه شارژ در نظر گرفته میشود.
این موضوع البته محل اختلاف است. برخی از ساکنین بر این باورند که همانگونه که در بسیاری از مکانها (مانند بلیت حملونقل یا ورودی اماکن عمومی) هزینه نوزادان بهصورت نیمبها یا رایگان محاسبه میشود، در شارژ ساختمان نیز باید تخفیفی لحاظ شود. با این حال، تاکنون قانون یا بخشنامه رسمیای از سوی نهادهای ذیصلاح برای اعمال چنین معیاری صادر نشده است و تصمیم نهایی در این خصوص به توافق ساکنین و تصمیم هیئتمدیره بازمیگردد.
حکم شرعی عدم پرداخت شارژ ساختمان
از منظر شرعی، عدم پرداخت شارژ ساختمان در صورتی که منجر به ایجاد اختلال در نظم و آسایش عمومی ساکنین شود، حرام اعلام شده است. مراجع شیعه تأکید دارند که هر فردی که در فرآیند زندگی اجتماعی و حقوق دیگران اختلال ایجاد کند، مرتکب عمل خلاف شرع شده است.
با توجه به اینکه هزینههای شارژ صرف خدماتی میشود که همه ساکنین از آن بهرهمند میشوند (نظافت، امنیت، تأسیسات، مشاعات و…)، پرداخت نکردن سهم خود از این هزینهها نوعی ضایع کردن حقالناس تلقی میشود که شرع آن را جایز نمیداند.
اخطار عدم پرداخت شارژ ساختمان
در صورتی که یک واحد مسکونی بیش از ۱۰۰ روز از پرداخت شارژ ماهیانه خود امتناع کند، مدیر ساختمان یا هیئتمدیره میتواند اقدامات قانونی و رسمی لازم را آغاز کند. در گام نخست، اخطار کتبی از طریق تابلوی اعلانات ساختمان یا اپلیکیشنهای مدیریت ساختمان صادر میشود. در صورتی که ساکن خاطی به این اخطارها بیتوجه باشد، مدیر میتواند با مالک واحد تماس گرفته و موضوع را پیگیری نماید.
در صورت تداوم بدهی، قدم بعدی مراجعه به شورای حل اختلاف یا سایر مراجع قانونی جهت مطالبه حق شارژ و درخواست صدور حکم اجرایی خواهد بود. قانون به مدیران ساختمان این حق را داده است که از طریق مراجع قانونی، دریافت شارژ معوقه را پیگیری کنند و در مواردی حتی محدودیتهایی مانند قطع خدمات مشاع را اعمال نمایند.
مراحل قانونی اعتراض به شارژ ساختمان
اگرچه دریافت شارژ از ساکنین امری ضروری و قانونی است، اما ساکنان در صورت داشتن اعتراض به مبلغ یا نحوه محاسبه آن، حق دارند که این موضوع را از راه قانونی و رسمی پیگیری کنند.
مراحل قانونی اعتراض به شارژ به شرح زیر است:
1. اعلام شفاهی یا کتبی اعتراض به مدیر ساختمان: در قدم اول، بهتر است ساکن معترض موضوع را با مدیر ساختمان یا هیئتمدیره در میان بگذارد تا شاید از طریق گفتوگو مشکل حل شود.
2. طرح موضوع در جلسه رسمی هیئتمدیره: اگر موضوع حل نشد، ساکن میتواند در نخستین جلسه هیئتمدیره ساختمان شرکت کرده و دلایل اعتراض خود را همراه با مستندات ارائه دهد.
3. درخواست بررسی مجدد و شفافسازی محاسبات: ساکن معترض میتواند از هیئتمدیره بخواهد صورتحسابهای مربوط به شارژ و نحوه محاسبه را بهصورت کامل به همه ساکنان اعلام کند.
4. مراجعه به شورای حل اختلاف: در صورتی که پس از طی مراحل داخلی مشکل برطرف نشد، ساکن میتواند شکایت خود را به شورای حل اختلاف محل ارائه دهد و با ارائه مدارک، موضوع را بهصورت قانونی پیگیری کند.
البته توصیه میشود پیش از ورود به مراحل قضایی، ساکنین با گفتوگو، شفافسازی و تعامل با هیئتمدیره مشکل خود را حلوفصل کنند، زیرا حفظ آرامش و همدلی بین ساکنین، اولویت هر مجتمع مسکونی سالم است.